Trong bối cảnh môi trường làm việc ngày càng linh hoạt và chịu nhiều tác động của công nghệ, việc "ngắt kết nối" với công việc sau giờ làm đang trở thành một chủ đề nóng bỏng tại nhiều quốc gia. Một trong những xu hướng nhân sự đang được thảo luận rộng rãi tại Australia là quyền của người lao động được ngắt kết nối sau giờ làm việc. Quyền này đã mở ra nhiều cuộc tranh luận về giới hạn giữa công việc và cuộc sống cá nhân, cũng như trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc đảm bảo sự cân bằng cho nhân viên. Trong bài podcast hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về quyền ngắt kết nối tại Australia, lý do nó được đề xuất, và tác động của nó lên người lao động và doanh nghiệp.
Quyền ngắt kết nối là gì?
Quyền ngắt kết nối (Right to Disconnect) là quyền của người lao động không phải trả lời email, tin nhắn, hoặc bất kỳ liên lạc công việc nào ngoài giờ làm việc. Điều này có nghĩa là người lao động có quyền từ chối tham gia các hoạt động liên quan đến công việc sau giờ làm mà không lo bị ảnh hưởng đến công việc, lương thưởng, hoặc các quyền lợi khác.
Khái niệm này xuất phát từ châu Âu, khi Pháp là quốc gia đầu tiên ban hành luật "ngắt kết nối" vào năm 2017. Sau đó, nhiều quốc gia khác như Đức, Ý, và Tây Ban Nha cũng đã áp dụng những quy định tương tự. Tại Australia, phong trào đòi quyền này đang ngày càng mạnh mẽ, khi nhiều người lao động cảm thấy quá tải với việc phải luôn “kết nối” với công việc cả sau giờ hành chính.
Lý do vì sao quyền ngắt kết nối lại cần thiết?
Công nghệ ngày càng phát triển đã mang đến nhiều tiện ích, nhưng cũng đồng thời làm mờ ranh giới giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Người lao động có thể truy cập email và các công cụ liên lạc công việc ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào, dẫn đến việc phải thường xuyên kiểm tra tin nhắn hoặc trả lời yêu cầu của sếp, đồng nghiệp ngoài giờ làm việc.
Một số lý do chính khiến quyền ngắt kết nối trở nên cần thiết bao gồm:
Bảo vệ sức khỏe tinh thần: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc phải luôn "kết nối" với công việc có thể dẫn đến căng thẳng, lo âu và kiệt sức. Tại Australia, một cuộc khảo sát của Beyond Blue cho thấy có đến 21% người lao động cảm thấy căng thẳng do phải làm việc ngoài giờ, và điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của họ.
Đảm bảo cân bằng công việc - cuộc sống: Khi ranh giới giữa công việc và cuộc sống cá nhân bị phá vỡ, người lao động có ít thời gian hơn để tái tạo năng lượng, nghỉ ngơi và dành thời gian cho gia đình. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến hạnh phúc cá nhân mà còn giảm hiệu quả làm việc khi trở lại công việc vào ngày hôm sau.
Tránh "làm việc không công": Nhiều người lao động phải làm việc ngoài giờ mà không được trả thêm lương hoặc các phúc lợi. Quyền ngắt kết nối giúp họ bảo vệ quyền lợi của mình, đảm bảo rằng họ chỉ phải làm việc trong khung giờ được trả lương chính thức.
Tác động của quyền ngắt kết nối đến người lao động và doanh nghiệp
Việc áp dụng quyền ngắt kết nối chắc chắn sẽ mang đến nhiều thay đổi, không chỉ cho người lao động mà còn cho các doanh nghiệp. Dưới đây là một số tác động chính mà quyền này có thể mang lại:
Đối với người lao động:
- Cải thiện sức khỏe tinh thần: Khi không phải lo lắng về việc kiểm tra email hoặc tin nhắn sau giờ làm, người lao động có thể dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, bạn bè và các hoạt động cá nhân. Điều này giúp giảm bớt căng thẳng và tạo điều kiện để họ tái tạo năng lượng, từ đó nâng cao năng suất làm việc.
- Cân bằng công việc - cuộc sống tốt hơn: Nhờ quyền ngắt kết nối, người lao động có thể tập trung vào cuộc sống cá nhân sau giờ làm, không phải chịu áp lực từ công việc. Điều này giúp họ cảm thấy hạnh phúc hơn và duy trì được hiệu suất làm việc ổn định.
Đối với doanh nghiệp:
- Thay đổi cách quản lý nhân viên: Các doanh nghiệp sẽ cần điều chỉnh cách quản lý và giao việc để tránh việc yêu cầu nhân viên làm việc ngoài giờ. Điều này có thể khiến quy trình làm việc trở nên hiệu quả hơn, buộc các doanh nghiệp phải tối ưu hóa thời gian làm việc của nhân viên.
- Cải thiện văn hóa doanh nghiệp: Khi người lao động cảm thấy được tôn trọng quyền lợi của mình, họ sẽ có xu hướng gắn bó với công ty hơn. Điều này có thể giúp doanh nghiệp xây dựng một văn hóa làm việc tích cực, nơi mà sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân được coi trọng.
- Thách thức đối với những ngành cần làm việc 24/7: Đối với một số ngành công nghiệp như chăm sóc sức khỏe hoặc dịch vụ khách hàng, việc ngắt kết nối hoàn toàn có thể gặp khó khăn. Do đó, doanh nghiệp trong các ngành này có thể cần tìm ra các giải pháp thay thế như hệ thống làm việc luân phiên hoặc trực ca ngoài giờ.
Những bước tiến về quyền ngắt kết nối tại Australia
Tại Australia, quyền ngắt kết nối đang dần trở thành một chủ đề quan trọng trong các cuộc đàm phán lao động. Một số tổ chức công đoàn lớn, như Australian Council of Trade Unions (ACTU), đã đẩy mạnh chiến dịch yêu cầu chính phủ ban hành luật ngắt kết nối, tương tự như luật tại châu Âu.
Hiện nay, một số doanh nghiệp lớn tại Australia, như ANZ và Telstra, đã bắt đầu áp dụng chính sách khuyến khích nhân viên ngắt kết nối ngoài giờ làm việc. Các công ty này nhận thấy rằng việc đảm bảo nhân viên có đủ thời gian nghỉ ngơi ngoài giờ làm không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tinh thần mà còn tăng cường lòng trung thành và hiệu suất làm việc của nhân viên.
Kết luận
Quyền ngắt kết nối ngoài giờ làm việc đang trở thành một xu hướng không thể bỏ qua trong thị trường lao động toàn cầu, đặc biệt là tại các quốc gia như Australia. Với những lợi ích rõ ràng về sức khỏe tinh thần, sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, cùng với việc bảo vệ quyền lợi cho người lao động, quyền ngắt kết nối hứa hẹn sẽ tiếp tục lan rộng và trở thành tiêu chuẩn trong nhiều doanh nghiệp.
Doanh nghiệp cần nắm bắt xu hướng này và tìm cách thích nghi để đảm bảo sự hài lòng và năng suất của nhân viên. Đồng thời, người lao động cũng cần hiểu rõ quyền lợi của mình để bảo vệ sức khỏe tinh thần và duy trì hiệu quả làm việc lâu dài.
Cảm ơn bạn đã lắng nghe podcast của kênh "Bản tin HR 24h"! Hãy tiếp tục theo dõi những tập tiếp theo để cập nhật những thông tin mới nhất về xu hướng nhân sự và thị trường lao động tại Việt Nam và thế giới.
* Thông tin mang tính chất tham khảo